گزارشی از تحولات جدید در زنجیره فولاد ایران
بر اساس اعلام اتاق بازرگانی، کشور در حال حرکت به سمت توسعه عمق زنجیره ارزش است؛ یعنی از صادرات ماده خام (سنگ آهن)، به سمت تولید محصولات نهایی و نیمهنهایی فولادی.
به زبان ساده:
«به جای فروش خاک، محصول بسازیم و صادر کنیم.»
این سیاست باعث شده:
| حلقه زنجیره | وضعیت فعلی |
|---|---|
| استخراج سنگ آهن | افزایش تقاضای داخلی |
| تولید کنسانتره | رشد پیوسته |
| گندلهسازی | توسعه ظرفیتهای سراسری |
| آهن اسفنجی | نیاز به انرژی بالا اما پایدار |
| فولادسازی نهایی | رسیدن به سطح ۳۲–۳۳ میلیون تن |
چرا صادرات سنگآهن متوقف شد؟
۱. تأمین خوراک فولادسازان
اگر سنگآهن صادر شود، واحدهای تولید کنسانتره و گندله با کمبود جدی مواد اولیه روبهرو خواهند شد.
۲. جلوگیری از خامفروشی
صادرات ماده خام = سود کمتر
صادرات محصول نهایی فولادی = سود چند برابری
۳. افزایش ارزآوری
ورود به بازار صادرات ورق، میلگرد، اسلب و بیلت قدرت ایران را در تجارت منطقهای افزایش میدهد.
پیامدهای این تصمیم برای صنعت معدن
این سیاست یک تیغه دو لبه است:
| پیامد مثبت | پیامد چالشزا |
|---|---|
| افزایش اشتغال و تولید داخل | فشار بر معادن کوچک که فقط سنگ خام میفروشند |
| رشد صادرات محصولات فولادی | نیاز شدید به سرمایهگذاری در زیرساخت انرژی |
| تقویت جایگاه ایران در بازار منطقه | ضرورت توسعه حملونقل ریلی و بندری |
به قول قدیمیها:
«همهچیز وقتی میچرخد که چرخ تولید بچرخد.»
اثر این تصمیم بر قیمت فولاد در بازار داخل
-
اگر زنجیره تأمین پایدار بماند → ثبات قیمتی
-
اگر انرژی، گاز و حملونقل دچار محدودیت شود → افزایش قیمت فولاد محتمل است
بنابراین نقطه حساس در این معادله:
تأمین انرژی پایدار برای فولادسازان است (بهخصوص در زمستان).
جمعبندی
صنعت فولاد ایران اکنون در بزرگراه توسعه قرار دارد.
اما برای حفظ این سرعت و رسیدن به هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۶ باید سه شرط تأمین شود:
-
انرژی پایدار و مستمر
-
توسعه حملونقل ریلی و بندری
-
تسریع سرمایهگذاری در معادن سنگآهن جدید
در غیر این صورت، رشد فعلی دوام نخواهد داشت.