تحلیل تغییرات قیمت آهن و فولاد تحت تأثیر نوسانات نرخ ارز
در بازار این روزهای فولاد، به قول قدیمی‌ها «یک چشم به نرخ ارز است و یک چشم به بورس کالا». کوچک‌ترین تکان در دلار می‌تواند بازار را مثل یک موج بلند به تلاطم بیندازد. بررسی داده‌های ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که قیمت آهن و فولاد کاملاً هم‌پای نوسانات ارزی حرکت کرده است.
مروری بر وضعیت بازار در ماه‌های اخیر
در بازه سه‌ماهه گذشته (اردیبهشت تا تیر ۱۴۰۴)، نرخ دلار در بازار آزاد بین ۴۹,۵۰۰ تا ۵۴,۰۰۰ تومان در نوسان بوده است. این تغییر حدود ۹٪، منجر به رشد میانگین ۱۲٪ قیمت میلگرد و ۱۰٪ قیمت تیرآهن در بازار آزاد شده است.
در همین بازه، قیمت سنگ آهن صادراتی ایران در بازار چین حدود ۶٪ افزایش یافته که بخشی از آن ناشی از رشد تقاضا و بخشی دیگر تحت تأثیر نرخ ارز داخلی بوده است.
شاخص‌های کلیدی مؤثر بر قیمت فولاد
نرخ ارز و ارتباط آن با قیمت‌گذاری فولاد
نرخ ارز، به‌ویژه نرخ دلار آزاد، به‌طور مستقیم بر قیمت پایه محصولات فولادی در بورس کالا (Commodity Exchange) اثر می‌گذارد. هر افزایش در دلار، باعث بالا رفتن هزینه واردات تجهیزات و مواد اولیه می‌شود و قیمت تمام‌شده را بالا می‌برد.
نقش سنگ آهن و کنسانتره در زنجیره قیمت
سنگ آهن و کنسانتره به‌عنوان مواد اولیه اصلی در تولید فولاد، نقش اساسی در شکل‌گیری قیمت دارند. وقتی نرخ ارز بالا می‌رود، صادرکنندگان ترجیح می‌دهند بخشی از محصول خود را روانه بازارهای خارجی کنند که با دلار تسویه می‌شود. این کاهش عرضه داخلی، قیمت‌ها را در بازار داخلی افزایش می‌دهد.
تحلیل روند قیمتی با داده‌های آماری
با استفاده از داده‌های معاملات بورس کالا و قیمت‌های بازار آزاد، نمودار زیر (پیشنهادی برای گرافیک سایت) قابل ترسیم است:
نمودار پیشنهادی:
-
محور X: تاریخ (هفته‌های اردیبهشت تا تیر ۱۴۰۴)
-
محور Y: قیمت (میلیون تومان بر هر تن)
-
دو خط:
-
خط آبی: قیمت میلگرد در بازار آزاد
-
خط قرمز: نرخ دلار آزاد
-
نتایج نشان می‌دهد که با هر جهش بیش از ۱٪ در نرخ دلار، قیمت میلگرد طی حداکثر ۷۲ ساعت آینده واکنش افزایشی نشان داده است.
پیش‌بینی کوتاه‌مدت و میان‌مدت بازار
-
کوتاه‌مدت (یک‌ماهه): اگر نرخ دلار در محدوده ۵۲ تا ۵۳ هزار تومان بماند، احتمال تثبیت نسبی قیمت فولاد وجود دارد.
-
میان‌مدت (سه‌ماهه): هر سناریوی رشد بیش از ۵٪ در نرخ ارز، می‌تواند بازار فولاد را تا ۸٪ افزایش قیمتی مواجه کند، حتی اگر تقاضای داخلی ثابت بماند.
راهکارهای پیشنهادی برای فعالان بازار
-
قراردادهای بلندمدت با فرمول ارزی: استفاده از متوسط نرخ دلار ۳۰ روز گذشته به‌جای نرخ روز، برای کاهش شوک قیمت.
-
تنوع‌بخشی به بازار صادراتی: تمرکز هم‌زمان بر بازارهای عراق، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی برای محصولات فولادی و کنسانتره آهن.
-
پوشش ریسک (Hedging): بهره‌گیری از ابزارهای مالی مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله در بورس کالا.
-
مدیریت موجودی هوشمند: نگهداری موجودی کالا متناسب با پیش‌بینی نرخ ارز، نه صرفاً بر اساس سفارش‌های جاری.
بازار فولاد مثل رودخانه‌ای است که با هر باران (نوسان ارزی) طغیان می‌کند. فعالان این حوزه باید نه‌تنها شناگر خوبی باشند، بلکه نقشه مسیر و جریان آب را هم بشناسند. همان‌طور که ضرب‌المثل می‌گوید: «آماده باش تا غافلگیر نشوی».